تابلو بورس: آشنایی با جزئیات تابلو سهام در بازار سرمایه
آشنایی با بخش های مختلف تابلوی معاملات در بازار سرمایه
اگر شما اخیرا وارد بازار سرمایه شده باشید احتمالا به این موضوع نیاز پیدا کرده اید که اطلاعات کلی را از سهم مورد نظر خود بدست آورید.
چه راه‌حلی بهتر از نگاه‌کردن به تابلوی سهام مورد نظرتان که به آن تابلوی بورس نیز گفته می شود.
تابلو سهام (تابلو بورس) در بازار سرمایه، اطلاعات مورد نیاز را در اختیار ما قرار می دهد.
انواع داده های تابلوی معاملات سهام
تابلوی معاملات سهم شامل داده‌های بسیاری است که در سه دسته قرار می گیرند:
- داده‌های متغیر لحظه ای و روزانه مثل قیمت،آستانه مجاز،حجم و تعداد معاملات و …
- داده‌های متغیر دوره ای که بیشتر مربوط به صورت‌های مالی شرکتها می شوند
مثل ترازنامه، سود و زیان و … - اطلاعات هویتی شرکت مانند مشخصات شرکت، کد شناسایی، اعضای هیئت مدیره و …
تابلوی معاملاتی سهم چه اطلاعاتی را در اختیار ما می گذارد؟
برای اینکه ببینیم چه اطلاعاتی می توانیم از تابلوی معاملات سهام بدست آوریم بهتر است به بررسی نماد یه شرکت در بازار سرمایه بپردازیم.
بدین منظور وارد سایت شركت مديريت فناوری بورس تهران به آدرس زیر شده و نماد مورد نظر را جستجو می کنیم.
برای مثال، به بررسی تابلو نماد وبملت می پردازیم که مربوط به بانک ملت می باشد.
پس نام نماد را در قسمت ذره بین، جستجو میکنیم.
تصویر زیر، تابلوی معاملاتی نماد وبملت می باشد.
بررسی اطلاعات تابلوی معاملاتی سهم
برای بررسی تابلو سهام (تابلو بورس)، آنرا به جعبه‌های مختلف تقسیم بندی کرده ایم.
جعبه شماره1 تابلو بورس
در جعبه شماره یک ابتدا نام شرکت و بعد از آن نماد معاملاتی آن شرکت قرار می گیرد.
همچنین در این جعبه به بازاری (بورس، فرابورس و…) که این نماد در آن قراردارد ذکر شده است که برای نماد وبملت بازار اول (تابلوی اصلی) بورس می باشد.
همچنین نماد آذرخش آبی رنگ موجود به معنای ارتباط بدون مشکل با سرور می باشد.
فراموش نکنید که تابلو معاملاتی سهم بر خط (online) می باشد و در ساعات معامله بازار هر لحظه تغییر می کند.
جعبه شماره 2 تابلوی سهم
در این جعبه قیمت‌های معاملاتی سهم وجود دارند.
- قیمت اولین (open price) آن قیمتی است که در شروع روز، معامله سهم با آن شروع می شود.
- قیمت پایانی(close price)، به میانگین وزنی (وزن در اینجا حجم هر معامله می باشد.) قیمت‌هایی گفته می‌شود که آن سهم در طول روز، براساس آن قیمت‌ها مورد داد و ستد قرار گرفته است.
- قیمت آخرین معامله بیانگر قیمت آخرین معامله ای است که در روز معاملاتی انجام پذیرفته است.
حجم مبنا
حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران براساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوب ۲۸ بهمن‌ماه ۹۳ هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) ۴ در ۱۰ هزار سهام شرکت است؛ به شرطی که حداقل ارزش مبنا برای تمام شرکتها برابر با ۵۰ میلیارد ریال و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر ،۱۲۰ میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال ،۱۰۰ میلیارد ریال تعیین شد. به این ترتیب، تعداد حجم مبنای هر سهم براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود. همچنین در صورت اقدامات شرکتی تغییرات حجم مبنا براساس مقررات و با رعایت نصاب‌های این مصوبه محاسبه و اعمال می‌شوند.
اگر حجم داد و ستد سهم حداقل به اندازه حجم مبنا باشد میانگین محاسبه شده،به عنوان قیمت پایانی سهم در سامانه معاملات ثبت می‌شود، حال اگر حجم معاملات سهم کمتر از حجم مبنا شود به همان نسبت از مقدار افزایش یا کاهش قیمت سهم هم کاسته و قیمت پایانی، بر این اساس محاسبه شده و در سامانه معاملات ثبت خواهد شد.
فرض کنید قیمت سهمی در ابتدای روز شنبه، 100 تومان و میانگین قیمت معاملات این سهم در طول روز شنبه نیز105 تومان باشد.
بنابراین، میانگین قیمت سهم در پایان روز شنبه، در مقایسه با ابتدای روز، 5 تومان، رشد داشته است.
بازه روزانه، هفتگی و سالانه قیمت
در بازه روزانه تغییر قیمت سهم از ابتدای بازار تا انتهای آن روز ثبت می‌شود.
بازه هفتگی و سالانه نیز به همین صورت است (low price و high price).
بررسی این قیمت‌ها و مقایسه سقف قیمت‌های روزانه و هفتگی وسالانه در تحلیل‌ها بسیار مفید است.
قیمت مجاز
- قیمت مجاز، بازه قیمتی است که در روز جاری سهم اجازه دارد در آن نوسان کند که برای بازار بورس و فرابورس از منفی 5 تا مثبت 5 درصد قیمت پایانی روز قبل است.
- این عدد برای بازار پایه در فرابورس بسته به طبقه بندی و رنگ بندی متفاوت بوده، بطوری که در بازار قرمز رنگ بازه تغییرات بین منفی 1 تا مثبت 1 ، در بازار نارنجی رنگ ، بازه تغییرات بین منفی 2 تا مثبت 2 و در بازار زرد رنگ بازه تغییرات بین منفی3 تا مثبت 3 می باشد .
صف خرید و فروش چیست؟
بازه روزانه تغییر قیمت سهام که بازه ای محدود است منجر به ایجاد و تشکیل صف خرید و صف فروش می‌شوند.
- صف خرید به معنای این است که به دلیلی خاص، مثلا انتشار یک خبر خوب از شرکت، کسی سهم را نفروشد و تعداد زیادی خریدار در بالاترین قیمت بازه مجاز یشنهاد خرید بدهند. هر چه تعداد خریداران بیشتر باشد اصطلاحأ می‌گویند که صف خرید سنگین‌تر است.
- صف فروش زمانی اتفاق می‌افتد که خریداری برای سهم در بازه مجاز وجود ندارد و فروشندگان قیمت فروش خود را در کمترین قیمت ثبت کرده‌اند.
جعبه شماره3 تابلو سهم
تعداد معاملات، حجم معاملات و ارزش معاملات
تعداد معاملات، تعداد سفارش‌های معاملاتی انجام شده می باشد.
به تعداد سهام های خرید و فروش شده در یک محدوده زمانی مشخص حجم معاملات گفته می شود.
اگر حجم معاملات را در قیمت آن معامله را در هم ضرب کنیم (به ازای تمام معاملات) به ارزش معاملات می‌رسیم.
سهام شناور در تابلو بورس
قسمتی از سهام یک شرکت خاص که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام بوده و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار می‌رود در آینده نزدیک، آن سهام، قابل معامله باشد ، را سهام شناور می گویند.
میانگین حجم و تعداد
میانگین حجم ماه، میانگین تعداد سهام معامله شده در روز، در ماه اخیر می‌باشد.
جعبه شماره4 تابلو بورس
EPS و P/E
یکی از نکات مهم در تابلو سهام (تابلو بورس) دو نسبت (eps (earning per share و (p/e (price per eps می‌باشد.
در تحلیل های فعالین بازار ، این دو عبارت بسیار شنیده شده است . وقتی گفته می شود که eps وبملت 2725 به چه معناست؟ eps یا سود هر سهم، عبارتست از سود خالص هر شرکت که در صورت سود و زیان ثبت شده تقسیم بر تعداد سهام آن شرکت.
p/e یا نسبت قیمت به سود هر سهم،انتطار سرمایه گذاران نسبت آینده آن شرکت را نشان می دهد.
در واقع بیانگر آن است که سرمایه گذاران برای کسب هر 1 ریال سود در شرکت حاضرند چه مقدار بپردازند.
برای مثال در سهم وبملت سرمایه‌گذاران حاضرند 2.96 ریال بپردازند تا یک ریال سود کسب کنند.
استفاده از P/E در ارزشگذاری سهام
از p/e می‌توان برای ارزش گذاری سهم نیز استفاده کرد، بصورت زیر:
*(e=eps)
- اگر ارزش سهم بیشتر از قیمت بازار باشد یعنی انتظار می‌رود که سهم با افزایش قیمت مواجه نشود
- اگر کمتر باشد به معنای این است که انتظار می‌رود سهم با افزایش قیمت مواجه شود.
اما
- در بازار همیشه این انتظارات و توقعات به نتیجه مورد انتظار ختم نمی‌شوند
- برای همین باید کنار eps و p/e از ابزارهای دیگری هم برای خرید و فروش استفاده کرد.
p/e معمولا هر سه ماه یکبار همزمان با محاسبه صورت‌های مالی شرکت و بدست‌آوردن eps محاسبه می‌شود.
اما ممکن است شما در بررسی تابلو‌های مختلف بازار به تابلویی بربخورید که p/e ندارد و مقدار eps برای آن سهم منفی باشد!
دلیل این موضوع چیست؟
EPS منفی چه معنی دارد؟
eps منفی از این موضوع ناشی می‌شود که شرکت مورد نظر شرکت زیانده می‌باشد و سود سازی ندارد و به همین دلیل است که p/e برای این سهم محاسبه نمی‌شود.
اما زیانده بودن یک شرکت دلیل نمی‌شود که سهم آن با افزایش قیمت مواجه نشود!!
تجربه‌های زیادی نشان می‌دهد این مدل سهام که به سهام بنجل (junk stocks) است در بعضی موارد با افزایش قیمت‌های زیادی مواجه شده‌اند!! اما تحلیل بنیادی خرید این نوع سهام را پیشنهاد نمی‌کند.
P/E گروه در تابلوی سهام
p/e گروه به معنای مقدار میانگین این نسبت در گروهی که سهم در آن قرار دارد می باشد که برای سهم وبملت گروه بانکی مد نظر می باشد.
اما مدل TTM چیست و تفاوتش با روش معمولی برای محاسبه eps چه می‌باشد؟
تا قبل از این مدل، برای محاسبه eps از سود پیش بینی‌شده توسط شرکتها استفاده می‌شد ولی در این مدل بجای سود پیش بینی‌شده از سود محقق‌شده 4 دوره سه ماهه گذشته استفاده می‌شود.
مزیت این روش این است که سود سهم را با فرض ثابت بودن شرایط آینده اندازه‌گیری می‌کند و دیگر به تحقق پیش بینی ها بستگی ندارد.
اگر شرایط شرکت بهتر شود و روند سودسازی سهم نوسان زیادی نداشته باشد می‌تواند منجر به افزایش قیمت سهم شود.
جعبه شماره5 تابلو سهام
در این جعبه بصورت برخط حجم و تعداد خرید و فروش سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی را مشاهده میکنیم.
در تحلیل‌های بنیادی اینکه این حجم‌های فروش چه مقدار می باشند و حقوقی‌ها چه شرکت‌هایی می‌باشند مهم است.
نکته بسیار مهم دیگری که این جعبه دارد بحث محاسبه قدرت خریدار و فروشنده می٬باشد.
آگاهی به قدرت خریدار و فروشنده در بین تحلیلگران بسیار مورد توجه قرار میگیرد بخصوص برای معاملات با هدف کوتاه مدت مورد توجه است.
همچنین در بحث تحلیل تکنیکال برای تعیین زمان بازگشت از حمایت‌ها و شکستن مقاومت‌ها مورد توجه قرار‌دادن قدرت خریدار و فروشنده ضروری است.
جعبه شماره6 تابلو بورس
در این جعبه مکانیزم عرضه وتقاضا را بصورت برخط (online) مشاهده میکنیم.
همانطورکه مشخص است بالاترین قیمت خرید توسط یک درخواست با تعداد 30258 و قیمت 7988 ریال ارائه شده است و پایین‌ترین قیمت فروش توسط یک درخواست و با تعداد 51947 و قیمت 7999 ارائه شده است.
جعبه شماره7 تابلو بورس
در این جعبه نمودار شمعی یا کندلی را مشاهده میکنیم که محور افقی ساعت معاملات و حجم معاملات را نشان می‌دهد و محور عمودی قیمت مورد مبادله را نمایش می‌دهد.
این نمودار نوسانات روزانه را نمایش می‌دهد.
برای تحلیل‌های تکنیکال اکثرا از بازه‌های هفتگی و ماهانه استفاده می کنند.
اجزا کندل‌ها را می‌توان در شکل زیر دید. کندل سفید برای مواقعی است که صعود قیمت و کندل سیاه برای مواقعی است نزول قیمت داریم.
جعبه شماره 8 تابلو بورس
در این جعبه می‌توانیم وضعیت کلی همگروه های سهم روی تابلو را مشاهده کنیم.
در اینجا شمای کلی گروه بانکی را می‌بینیم.
جعبه شماره9 تابلو سهام
در این جعبه سربرگ‌های مختلفی در مورد سهم وجود دارد که سربرگ در یک نگاه همان تابلوسهام سهم بود که بررسی شد.
مختصر توضیحی در مورد سربرگ‌های دیگر آمده است.
پیام ناظر
پیام‌های ناظر ، انواع آگهی‌های بازگشایی و بسته شدن سهم و زمان مجمع و… را از این طریق نمایش داده می‌شود.
سابقه
در این سربرگ تاریخچه روزانه نماد که شامل قیمت‌های مختلف و حجم و ارزش و…می‌باشد نمایش داده می‌شود.
اطلاعیه
کلیه اطلاعات، اخبار و صورت‌های مالی و… شرکت در این سربرگ قرار میگیرد.
تغییر وضعیت
زمان و تاریخ وضعیت نماد مثل باز و بسته شدن و مجاز وممنوع شدن و… در این سربرگ قرار می گیرد.
شناسه
در این سربرگ شناسنامه نماد قرار میگیرد که برای نماد وبملت بصورت زیر است:
dividend per share :DPS
eps مقدار سودی است که به ازای هر سهم برای شرکت در پایان دوره مالی می‌ماند.
حال شرکت این سود رو به چند قسمت تقسیم می‌کند. بخشی ازeps که بین سهامداران توزیع می شود را dps می‌گویند.
طبق قانون سازمان بورس شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس حداقل ۱۰ % از eps سالیانه شرکت را باید به صورت سود انباشته و حداقل ۱۰ % آن را بصورت سود نقدی بین سهامداران تقسیم کنند و اینکه ما بقی eps را تقسیم کند، نگه دارد، افزایش سرمایه دهد و یا…. توسط خود سهامداران در مجمع عمومی شرکت ها تعیین می شود و بستگی به سیاست‌های شرکت و سهامداران دارد.
شما اگر در روز مجمع سهامدار شرکت باشید dps به شما تعلق میگیرد، حتی اگر بلافاصله روز بعد از مجمع عمومی سهم خود را بفروشید. شرکت 8 ماه پس از مجمع عمومی ، وقت دارد که سود شما را پرداخت کند.
آمارها
در این سربرگ شما آمار و ارقام جالبی را مثل تعداد روزهای منفی و مثبت سهم و آمار روزهای معامله و ارزش معاملات و … بصورت دسته بندی مشاهده می‌کنید که ممکن است در تحلیل‌های شما مفید واقع شوند.
معرفی
در این سربرگ اطلاعات کلی نماد مثل آدرس شرکت و مدیرعامل و… را مشاهده می‌کنید.
تراز نامه و سود وزیان
در این سربرگ‌ها صورت های مالی شرکت دیده می‌شود که در همه تحلیل‌ها مهم هستند و قدرت تفسیر این آمار شما را در تحلیل سهم بسیار توانا می‌کند.
تصمیمات مجمع
در این سربرگ تصمیمات مجمع مثل افزایش سرمایه و سود تقسیمی و…با تاریخ و مکان و اعضا مجمع نشان داده می‌شود.
این مقاله توسط آقای هادی مرادی نیک تالیف شده است.
