بازدهی بورس در سال 98: مروری بر عملکرد بورس در سال 98

بازدهی بورس در سال 98 بالغ بر 187 درصد بود. پر بازده ترین بازار (بیشترین بازدهی) در بین بازارهای مالی در سال 98 برای بازار بورس ثبت گردید.
بورس در سال 98 همانند وضعیت بخش های کشور فراز و فرودهای زیادی را تجربه کرد.
شاید کمتر کسی فکر می کرد که بازار بورس در سال 98 بتواند چنین بازدهی خیره کننده ای را ثبت کند. در سال 98 بورس در کانون توجهات قرار گرفت.
تعداد کدهای معاملاتی یا به اصطلاح کد بورسی برای افراد تازه وارد روند صعودی خیره کننده ای را ثبت کرد به طوری که صف های طویلی از ساعات ابتدایی صبح در کارگزاری های برای ثبت نام و دریافت کد بورسی شکل می گرفت.

در ادامه با آمار و ارقام که از منابع رسمی تهیه شده سعی داریم خلاصه ای از عملکرد بازار بورس را در سال 98 ارائه دهیم:

آمار معاملات

در آخرین روز معاملاتی سال 98 شاخص کل بورس با رشد 10470 واحدی و 2.08 درصدی روبرو شد.
بازدهی بورس در سال 98 با 187 درصد بازدهی به خاطره ای شیرین برای اهالی بازار بورس ثبت شد. همچنین شاخص کل فرابورس هم رشد 100 واحدی را ثبت کرد.
مجموع ارزش معاملات بازار بورس و فرابورس حدود 6450 میلیارد تومان بود.

در آخرین روز معاملاتی ارزش بازار بورس به عدد 18 هزار و 731 هزار میلیارد ریال در سال 98 رسید.
حجم نقدینگی کشور با توجه به گزارش بانک مرکزی در آذر ماه، معادل 22 هزار و 623 هزار میلیارد ریال است.

ارزش معاملات خرد

ارزش معاملات خرد که شامل سهام و حق تقدم می باشد در مجموع در سال 98 بالغ بر 629 هزار میلیارد تومان می باشد.

برآیند ورود پول افراد حقیقی

بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند بازدهی بورس به جریان و قدرت پول حقیقی های فعال در بازار بورس دارد. برآیند ورود پول افراد حقیقی که از تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی محاسبه می شود در سال 98 نشان می دهد که جریان پول بسیار خوبی وارد بازار سرمایه شده است. حقیقی های بازار در مجموع 32.690 میلیارد تومان وارد بازار کرده اند.

شاخص ها

برای بررسی عملکرد کلی بازار سرمایه، در ادامه شاخص کل بورس و شاخص کل هم وزن را مورد بررسی قرار می دهیم:

1- شاخص کل بورس

با بررسی شاخص کل در سالی که گذشت، متوجه می شویم که بازدهی بورس حدود 187 درصد بوده است.
در طول سال 98 بازار در چهار بازه زمانی وارد فاز اصلاحی گردید.

الف) اولین فاز اصلاح

اولین فاز اصلاحی در نیمه اردیبهشت ماه با جو منفی ایجاد شده از حضور ناو های جنگی آمریکایی در خلیج فارس آغاز شد. در این دوره زمانی ترس از جنگ احتمالی و تهدیدهای آمریکا و هم پیمان های این کشور در منطقه باعث ترس اهالی بازار سرمایه شد.

ب) دومین فاز اصلاح

دومین فاز اصلاح بازار اواسط مهرماه شروع شد و بازار با اصلاح 10-12 درصدی و بازه زمانی یکماهه، فشار فروش زیادی را تحمل کرد. بعد از این اصلاح بازار وارد گام صعودی بعدی خود شد که این صعود با اعلام خبر افزایش قیمت بنزین به لیتری 3000 تومان و انتظار تورمی که سرمایه گذاران در بخش های مختلف اقتصادی  کشورداشتند، قوت گرفت.

ج) سومین فاز اصلاح

سومین مرحله اصلاح در بازار بورس مربوط به اعلام خبر شهادت سردار سلیمانی بود. با اعلام این خبر، ترس از جنگ احتمالی لرزه بر پیکر سهامداران انداخت. به طوری که بازار در بازگشایی روز شنبه 14 دی ماه، با افت قابل توجه بالای 16 هزار واحدی و کاهش 4.5 درصدی روبرو شد. این اصلاح تند بازار به مدت یک هفته به طول انجامید تا روز چهارشنبه 18 دی ماه شاخص کل حدود 8.5 درصد ار ارزش خود را از دست داد. اما در هفته بعد از این اتفاق با اعلام مواضع ایران و آمریکا در قبال یکدیگر و مشخص شدن اوضاع، سهامداران با دلگرمی از عدم جنگ احتمالی دوباره با قدرت موج صعودی بعدی بازار بورس را ساختند.

د) چهارمین فاز اصلاح

فاز آخر اصلاحی بازار که نه تنها در بورس ایران بلکه در تمامی بازارهای جهانی همه گیر شد و هنوز هم ادامه دارد با شروع ویروس کرونا یا همان کووید-19 مقارن شد. ویروسی که منشا آن از کشور چین بود و اکنون کل مردم جهان را درگیر خود کرده است. ترس از همه گیری این ویروس کشنده، بالاجبار بسیاری از کسب کارهای بخصوص خدماتی را دچار تعطیلی و زیان هنگفتی کرد.

در روزهای ابتدایی ماه اسفند که خبر مبتلا شدن دو نفر از هموطنان به ویروس کرونا مثبت اعلام شد بازار بورس بر خلاف سایر بازارهای مالی بدون توجه به رشد خود ادامه می داد تا اینکه در روزهای پایانی سال ترس بر بازار بورس غلبه کرد. بسیاری از سهامداران با ترس از تعطیلی کارخانه ها و شهر ها به منظور قرنطینه و مقابله با ویروس کرونا و هم چنین ریزش شدید قیمت نفت و کامودیتی ها نظیر مس جهانی، اقدام به فروش سهام خود در بازار سرمایه کردند. این فشار فروش تا اخرین لحظات پایانی سال در بازار مشهود بود. باید دید آیا با شروع سال جدید این فاز اصلاحی تمام شده است و بازدهی بورس در سال 99 همانند سال 98 است، یا همچنان ترس و تردید در خرید در بین اهالی بازار نسبت به آینده دنیا و کشور وجود دارد.

2- شاخص کل هم وزن

این شاخص که حدود پنج سال است به بازار بورس اضافه شده است، بر خلاف شاخص کل، وزن یکسانی به همه شرکت های موجود در بازار سرمایه اختصاص می دهد. در واقع می توان گفت به طور کلی رشد و کاهش این شاخص بیشتر عملکرد سهام های به اصطلاح کوچک و متوسط بازار را نشان می دهد.

شاخص کل هم وزن در سال 98 عملکرد فوق العاده ای را ثبت کرد. این شاخص حدود 430 درصد رشد را در طول سال 98 برای بازار بورس (سرمایه) ثبت کرد. این رشد خیره کننده در برخی سهم های بازار سرمایه کاملا مشهود بود. دوران اصلاح این شاخص هم همانند شاخص کل در بازه های زمانی تقریبا یکسانی اتفاق افتاد. همانطور که در رشد های بازار سرمایه این شاخص از شاخص کل سریعتر و پر قدرت تر رشد می کند در فاز های اصلاحی هم این شاخص شدیدتر دچار اصلاح می شود.

20 سهم با بیشترین ارزش بازار

در لیست زیر 20 سهم اول بازار در پایان سال 98 که دارای بیشترین ارزش بازار در بین تمامی سهم های بازار می باشند به ترتیب ارائه شده اند.

در این لیست شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با ارزش بازار بالغ بر 118 هزار میلیارد صدرنشین جدول می باشد. بعد از رتبه های دوم تا پنجم به ترتیب متعلق به نماد های فولاد، فملی، کگل، مارون می باشد.

نقدشوندگی در سال 98

نقد شوندگی که یکی از عوامل مهم در انتخاب سهم و تشکیل سبد سرمایه گذاری می باشد بدین معنی است که، یک دارایی مالی را با چه سرعتی می توان به قیمت واقعی بازار فروخت. این لیست که بر اساس معیار های رتبه بندی سایت رهاورد365 تهیه شده است 20 سهم برتر بازار بر اساس معیار نقدشوندگی در سال 98 را معرفی می کند.

دقت کنید که بیشترین بازدهی لزوماً با بیشترین نقدشوندگی همراه نیست.

عرضه اولیه در سال 98

یکی از مهمترین اتفاقات هر ساله بازار سرمایه، بدون شک ورود شرکت های جدید به این بازار یا همان عرضه اولیه می باشد. عرضه های اولیه از آن جهت که با بازدهی خوبی همراه می شوند همواره مورد اقبال سرمایه گذاران به خصوص سرمایه گذاران تازه وارد بازار سرمایه است. 23 شرکت در سال 98 وارد بازار سرمایه شدند که در جدول زیر لیست این شرکت ها ارائه شده است:

بازدهی در سال 98

همانطور که گفته شد یکی از بهترین سال ها برای اهالی بازار بورس بی شک سال 98 بود. شاید ابتدای سال اگر به شما می گفتند که شرایط کشور و بازار بورس با این حجم از تلاطم و اخبار منفی همراه است، چنین رشدی را برای بازار بورس متصور نبودید.

20 سهم با بیشترین بازدهی

در رتبه بندی 20 سهم بازار که بیشترین بازدهی را کسب کرده اند،رتبه اول به شرکت رادیاتور ایران با نماد ختور اختصاص دارد. رده های دوم الی پنجم به سهم های غنوش، کفپارس، فرابورس، ولیز اختصاص دارد که همگی بازدهی بالای 20 برابری را برای سهامداران خود رقم زدند.

بازدهی صندوق های سرمایه گذاری

بخش مهم دیگر از بازار سرمایه که سرمایه گذاری غیر مستقیم محسوب می شود صندوق های سرمایه گذاری می باشند. صندوق های سرمایه گذاری در سال 98 حضور پر رنگی در معاملات بازار بورس داشتند. این صندوق ها بعضا با وارد شدن در لیست سهامداران بالای 1 درصد سهم های موجود در بازار توجه اهالی بازار را به خود جلب می کردند. در لیست زیر که از سامانه پردازش اطلاعات مالی ایران اطلاعات دریافت شده است، 5 صندوق سهامی برتر از لحاظ بیشترین بازدهی در سال 98 رتبه بندی شده اند.

بازدهی بورس و رقبا

اقتصاد ایران در سال 98 سختی های زیادی را تحمل کرد. اثر تحریم ها، کاهش فروش نفت، افزایش نرخ دلار، افزایش نرخ تورم و …. همگی باعث شدند که بخش ها مختلف اقتصادی آسیب جدی ببینند. در بین بازارهای مختلف مالی بازدهی بورس با اقتدار بیشترین بازدهی بوده است.

تصویر زیر بازدهی بازار بورس در مقابل سایر بازارهای موازی (رقیب) نشان می دهد.

بازدهی گروه های منتخب در سال 98

بیشترین بازدهی در بین گروهای بازار سرمایه در سال 98 متعلق به صنعت تجهیزات صنعتی که شامل شرکت های کارخانجات تولیدی شهید قندی (بکام)، صنایع‌جوشکاب‌یزد (بکاب)، کابل البرز (بالبر)، کارخانجات کابل سازی‌ تک‌ (بتک) و کارخانجات کابلسازی ‌ایران‌ (بایکا) می باشد.

کم ترین بازده در بین گروه ها در سال 98 مربوط به گروه فرآورده های نفتی که شامل شرکت های پالایشگاهی و روانکار ها می باشد. این گروه که از اهمیت بسزایی در بین تحلیلگران بازار سرمایه به خصوص تحلیلگران بنیادی  دارد در سال 98 بازدهی 93 درصدی را ثبت کرد.

در ادامه بازدهی گروه های منتخب و پربیننده بازار در سال 98 ارائه می شود:

1) گروه بانک و موسسات اعتباری

همانطور که مشاهده می شود بیشترین بازدهی مربوط به نماد وملل است.

2) گروه فلزات اساسی

همانطور که مشاهده می شود بیشترین بازدهی مربوط به نماد فمراداست.

3) گروه بیمه

همانطور که مشاهده می شود بیشترین بازدهی مربوط به نماد کوثراست.

4) گروه انبوه سازی

همانطور که مشاهده می شود بیشترین بازدهی مربوط به نماد ثنظام است.

5) گروه محصولات شیمیایی

همانطور که مشاهده می شود بیشترین بازدهی مربوط به نماد شلعاب است.

6) گروه دارویی

همانطور که مشاهده می شود بیشترین بازدهی مربوط به نماد درهاوراست.

7) گروه سیمانی

8) گروه کاشی و سرامیک

9) گروه قطعه سازی

10) گروه خودرویی

11) گروه فراکاب ها

12) گروه رایانه

13) گروه قند و شکر

14) گروه غذایی

15) گروه زراعت

16) گروه فرآورده های نفتی

نویسنده: محمد حسین کیانی