حق سنوات و قانون کار – پاسخ به سوالات متداول

در این مقاله به نحوه محاسبه و پرداخت سنوات، مطابق قانون کار می­پردازیم.
اکثر تحلیل­ها مطابق ماده 20، 21، 24، 27 و 165 قانون کار انجام گرفته ­است.
طبق ماده 21 قانون کار سنوات خدمت (مزایای پایان کار یا حق سنوات یا سنوات ) مبلغی است که در صورت پایان و یا فسخ قرارداد به کارکنان پرداخت می­شود.

سوال 1 : نحوه محاسبه سنوات برای کارگران رسمی به چه صورت است؟

 در ماده 24  قانون کار بیان شده ­است که در صورتی که همکاری فرد مورد نظر با سازمان پایان یابد،
سازمان یا کارفرما مکلف است که طبق قرارداد که به مدت یک سال یا بیش­تر می­باشد به ازاء هر سال بر اساس آخرین حقوق دریافتی، مبلغی را در قالب مزایای خاتمه کار به فرد پرداخت کند.

در صورتی که به هر دلیلی مطابق قانون کار، حقوق فرد پرداخت نشده باشد، حق سنوات فرد بر اساس قانون کار محاسبه می­گردد.
در صورتی که میزان کارکرد فرد کمتر از یک سال باشد، به میزان کارکرد، حق سنوات محاسبه می­گردد.
همچنین طبق تبصره 4 ماده 41 قانون رفع موانع تولید رقابت ­پذیر و ارتقای نظام مالی که در اردیبهشت 94 تصویب شد:

کارفرما موظف به پرداخت حق سنوات به کارکنان معادل آخرین حقوق پایان هر سال می­ باشد و از طرفی حق سنوات به افرادی که کمتر از یک سال در سازمان فعالیت داشتند به نسبت کارکرد آن­ها نیز تعلق میگیرد.

سوال 2: نحوه محاسبه سنوات برای کارکنان غیر رسمی به چه صورت است؟

پرداخت سنوات به کارگران غیر رسمی، از طرف وزارت تعاون در سال 1392 ابلاغ گردید.
قبل از این ابلاغ، کارگران غیر رسمی مشمول دریافت حق سنوات نبودند.
برای کارکنان غیر رسمی از جمله کارکنان ساعتی و پاره ­وقت، سنوات بر اساس میانگین دریافتی فرد در 90 روز آخر کاری محاسبه می­شود.

سوال3: آیا به کارکنان شرکت­های خدماتی و پیمان­کاری سنوات تعلق می­گیرد؟

تمامی کارکنان مشغول در این­گونه شرکت­ها مشمول دریافت پایه سنوات می­باشند.
حتی در صورت واگذاری مسئولیت به یک پیمان­کار جدید، کارفرما موظف به پرداخت پایه سنوات سال­های قبل به کارکنان است.
منظور از سالهای قبل، سال قبل ورود پیمانکار جدید به سازمان است.

سوال 4: در صورت گذراندن حالت تعلیق کارگر، محاسبه حق سنوات فرد مورد نظر چگونه خواهد بود؟

در تبصره 1 ماده 20 قانون کار بیان شده ­است که:

چنان­چه کارگری 30 روز بعد از گذشتن شرایط تعلیق، برای ادامه کار آمادگی خود را اعلام نکند در این صورت به ازاء هرسال مبلغی معادل مبلغ یک ماه آخر سال را بعنوان حق سنوات دریافت خواهد کرد.

سوال 5: در صورت ناراضی بودن کارفرما از کارگر، چگونه در خصوص پرداخت حق سنوات به فرد مورد نظر تصمیم­ گیری می ­شود؟

در مواردی که کارفرما شاهد بی­نظمی و قصور فرد در انجام وظایف محوله باشد.
در این صورت نیز قادر به فسخ قرارداد با فرد مورد نظر و پرداخت حق سنوات معادل آخرین حقوق دریافتی پایان هر سال است.
به این موضوع در ماده 27 قانون کار اشاره شده ­است.
از طرف دیگر در ماده 165 قانون کار اشاره شده ­است که:

• در صورتی که اخراج کارگر، از طرف هیئت حل اختلاف، غیر موجه تشخیص داده شود، دستور بازگشت کارگر و پرداخت حق­ السعی وی از زمان اخراج صادر میشود.
• و در صورت تایید اخراج فرد، مطابق ماده 27 قانون کار باید حق سنوات به پرداخت گردد.

سوال 6: پایه سنوات به چه میزان می­باشد؟

• پایه سنوات و همینطور حداقل حقوق، هر ساله توسط شورای عالی کار تصویب و ابلاغ می­گردد.
• پایه سنوات بصورت روزانه تعیین می­گردد.
• برای محاسبه آن در ماه باید در 30 ضرب گردد.
• بعنوان مثال در سال 1396، پایه سنوات مبلغ 1700 تومان، ابلاغ شد که در این صورت سنوات دریافتی در ماه با ضرب عدد 30 در پایه سنوات، میزان پنجاه و یک هزار تومان خواهد بود.
• لازم به ذکر است که ممکن است سنوات پرداختی چند ماه یک یک بار و یا در پایان سال به کارکنان پرداخت گردد.
• از طرفی پایه سنوات به صورت سالانه افزایش می­یابد.

سوال 7 : پایه سنوات و حق سنوات چه تفاوتی با هم دارند؟

پایه سنوات، مبلغی است که به حداقل حقوق کارکنان اضافه می­گردد که به صورت ماهانه یا در پایان سال پرداخت می­گردد.
پرداخت پایه سنوات به دو منظور انجام می­گیرد:

• اول بعنوان یک ابزار انگیزشی است
• و از طرفی میزانی است که به موجب آن بین حقوق دریافتی کارکنان تازه ­وارد با کارکنانی که دارای سابقه کاری هستند تفاوت ایجاد می­کند.

حق سنوات یا بعبارتی سنوات خدمت یا پاداش پایان کار یا مزایا مبلغی است معادل پایه حقوق کارکنان به همراه مزایا مستمر که در پایان سال به فرد تقدیم می­گردد.

• به عبارت دیگر پایه سنواتی با مزایای پایان کارمتفاوت است.
• معمولاً کارگران آن را عرفاً با “سنوات” اشتباه می گیرند.
• همانطور که گفته شد پایه سنواتی را می توان بخشِ حمایتیِ پایه حقوق درنظر گرفت که توسط شورای عالی کار، تصویب و ابلاغ می شود.
• این بخش از حقوق، قسمتی از حقوق پایه است که بطور معمول با حداقل دستمزد جمع و به کارگر پرداخت می شود.
• این مبلغ را می توان به صورت چند ماه یک بار یا سالی یکبار نیز پرداخت کرد.
• پایه سنوات یکی از مزایای جانبی دستمزد است و تغییر میزان سالانه آن ارتباطی با افزایش دستمزد ندارد.

سوال 8: آیا به کارگری که خود اقدام به ترک سازمان گرفته باشد سنوات تعلق می­گیرد؟

این موضوع یک شرط دارد:

در صورتی که یک ماه قبل از خروج از سازمان، درخواست کتبی خود را برای ترک سازمان به کارفرما ارائه کند، مشمول دریافت حق سنوات می­باشد.

سوال 9 : در صورت تعطیل شدن کارگاه، کارکنان مشمول دریافت حق سنوات می­باشند؟

طبق قانون کار درصورت متوقف شدن فعالیت سازمان، کارفرما موظف به پرداخت حق سنوات به کارکنان است.

سوال 10 : فرمول کلی محاسبه حق سنوات به چه صورت است؟

حاصل جمع حقوق پایه با مزایای مستمر تقسیم بر عدد 365 و ضرب این مقدار در میزان کارکرد هرفرد.

سوال11: اگر به هر دلیلی خاتمه قرارداد ناشی از عدم توانایی فکری و یا جسمی کارگر باشد حق سنوات به چه صورت محاسبه می­گردد؟

در صورتی که تعیین شود، فرد به دلیل عدم توانایی جسمی و یا ذهنی قادر به ادامه همکاری با سازمان نیست.
کارفرما موظف است حق سنوات را که معادل حقوق دریافتی دو ماه آخر فعالیت او می­باشد به شخص پرداخت کند.
این تایید طبق تشخیص کمیسیون پزشکی یا معرفی نماینده قانون کار انجام می شود.

در اینجا منظور از حقوق 2 ماه آخر فعالیت، مزد گروه و پایه و مزد ثابت در سایر مشاغل است.
پایه: در کارگاه­هایی که برای آن­ها طبقه ­بندی مشاغل اعمال گردید.

سوال 12: آیا به حق سنوات، مالیات تعلق می­گیرد؟

در صورتی که فرد، قصد ادامه کار را داشته باشد به حق سنوات دریافتی، مالیات تعلق نخواهد گرفت.

چند نکته:

• دوران خدمت سربازی ، مشمول سنوات نمی­گردد.
• کارگران فصلی نیز به نسبت کارکردشان مشمول دریافت حق سنوات می ­گردند.
• دانشجویان و دانش ­آموزانی که در تابستان به کاری مشغول هستند، مشمول دریافت سنوات نمی­ گردند.
• میزان پایه سنوات در سال 98 برابر 23333 ریال می­باشد.

سایر آموزشهای مرتبط با حسابداری

کانال تلگرام