مالیات حق تمبر چیست و به چه اسنادی تعلق می‌گیرد؟

زمانی که افراد شرکتی را ثبت می‌کنند یا افزایش سرمایه دارند باید به میزان نیم در هزار سرمایه، مالیات حق تمبر پرداخت نمایند. مدت زمان برای پرداخت مالیات حق تمبر دوماه پس از ثبت شرکت یا افزایش سرمایه می‌باشد. مالیات حق تمبر از انواع مالیات‌های مستقیم است که از طریق ابطال و الصاق تمبر بر روی اسناد و اوراق به منظور رسمیت بخشیدن به آن‌ها از مودیان مالیاتی دریافت می‌شود. قبل از پرداختن به این امر که مالیات حق تمبر به چه چیزهایی تعلق می‌گیرد بهتر است بدانیم که حق تمبر چیست و مالیات حق تمبر چگونه است؟

در این محتوا پس از معرفی حق تمبر و مالیات حق تمبر، اسناد مشمول حق تمبر را طبق قانون مالیات‌های مستقیم ذکر کرده‌ایم و همچنین مواد قانونی مربوط به مالیات حق تمبر را نیز یادآور شده‌ایم، با ما همراه باشید.

حق تمبر چیست؟

پس از صدور بعضی اسناد، اوراق و مدارک توسط شرکت‌های تجاری، بانک‌ها، موسسات تجاری، وزارتخانه‌ها و… مبلغی تحت عنوان حق تمبر به صورت الصاق یا ابطال تمبر و یا دریافت وجه از افراد دریافت می‌گردد.

مالیات حق تمبر بر هربرگ چک، برات، سفته، اسناد تجاری قابل انتقال، بارنامه زمینی و صورت وضعیت مسافری، گواهینامه رانندگی بین‌المللی، پلاک ترانزیت انواع خودرو، کارت معافیت از خدمت وظیفه و… تعلق می‌گیرد. اسنادی که مشمول پرداخت حق تمبر هستند در مواد شماره 44، 45، 46، 47 و 48 قانون مالیات‌های مستقیم ذکر شده است.

مالیات حق تمبر چیست؟

همانطور که گفته شد مالیات حق تمبر از انواع مالیات‌های مستقیم است که از طریق ابطال یا الصاق تمبر به مدارک به منظور به رسمیت شناختن آنان از افراد دریافت می‌گردد. برای مثال طبق ماده 48 قانون مالیات‌های مستقیم، سهام و سهم الشرکه شرکت‌های ایرانی موضوع قانون تجارت، به استثنای شرکت‌های تعاونی، به میزان ارزش اسمی سهام خود مشمول نیم در هزار حق تمبر هستند.

حق تمبر سرمایه در مناطق آزاد تجاری

برای مثال در نظر بگیرید شرکتی در مناطق آزاد کشور از جمله کیش، قشم و… فعالیت می‌کند و به میزان 100 میلیون تومان به سرمایه خود می‌افزاید، آیا باید مالیات حق تمبر را پرداخت کند یا خیر؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که خیر!
طبق ماده 13 قانون مناطق آزاد هرگونه فعالیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد معاف از مالیات می‌باشد.
بنابراین به می‌توان گفت به حق تمبر فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد مالیات تعلق نمی‌گیرد.

مالیات حق تمبر به چه اسنادی تعلق می‌گیرد و میزان آن چقدر است؟

مواد قانونی مربوط به اسنادی که به آن‌ها حق تمبر تعلق می‌گیرد شامل مواد قانونی 44 الی 48 قانون مالیات‌های مستقیم است، همچنین مواد 49 الی 51 این قانون نیز قوانینی را در خصوص این اسناد بیان می‌کند که در ادامه آن‌ها را به طور کامل ذکر خواهیم کرد. مواد قانونی نیز طبق موارد ذکر شده در سایت سازمان امور مالیاتی کشور از فصل پنجم باب دوم قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات بر دارایی می‌باشد.

ماده 44

از هر برگ چکی که از طرف بانک‌ها چاپ می‌شود، در زمان چاپ دویست ریال حق تمبر اخذ می‌شود.

ماده 45

از اوراق زیر نسبت به مبلغ آن‌ها معادل نیم در هزار حق تمبر اخذ می‌شود.

• برات
• فته‌طلب (‌سفته) و نظایر آنان

تبصره_حق تمبر مقرر در این ماده، بابت کمتر از هزار ریال، معادل حق تمبر هزار ریال خواهد بود.

ماده 46

از کلیه اسناد تجاری قابل انتقال که در ایران صادر یا معامله و مورد استفاده قرار داده می‌شود، به جز اوراق مذکور درمواد 45 و 48 این قانون‌ و اسناد کاشف از حقوق مالکیت نسبت به ‌مال‌التجاره از قبیل بارنامه دریایی و هوایی و همچنین اوراق بیمه ‌مال‌التجاره، پنج هزار ریال و از بارنامه زمینی و صورت ‌وضعیت مسافری یک هزار ریال حق تمبر دریافت خواهد شد.
همچنین نسخ کافی اوراق مذکور را حداقل تا پنج سال ازتاریخ صدور نگهداری کنند.

تبصره_اوراق و مدارک زیر به شرح مقرر در این تبصره شامل پرداخت حق‌تمبر هستند.

1. کارت معافیت هر یک از مشمولان که به دلایل مختلف از انجام دادن خدمت وظیفه معاف می‌شوند، بابت صدور کارت ‌معافیت، مبلغ ده هزار ریال‌.
2. هر گونه گواهینامه رانندگی بین‌المللی مبلغ پنجاه هزار ریال‌.
3. هر پلاک ترانزیت برای انواع خودرو و همچنین شماره گذاری ‌هر وسیله نقلیه که به صورت موقت وارد کشور می‌شود مبلغ‌ دویست هزار ریال‌.
4. گواهینامه رانندگی انواع خودرو به ازای هر سال مدت ‌اعتبار، مبلغ یک هزار ریال‌.
5. کارنامه و گواهی نامه دانش آموزان دوره ابتدایی، راهنمایی و متوسطه مبلغ یک هزار ریال.
6. دانشنامه و گواهی دانشنامه کاردانی‌، کارشناسی‌، کارشناسی ارشد، دکترا و بالاتر مبلغ ده هزار ریال‌.
7. گواهی ارزش تحصیلی دوره‌های ابتدایی‌، راهنمایی و متوسطه خارجی، مبلغ بیست هزار ریال‌.
8. گواهی ارزش تحصیلی دوره‌های فنی و حرفه‌ای و دانشگاهی خارجی، مبلغ پنجاه هزار ریال‌
9. پروانه مامایی یا مدرک تحصیلی دوره کاردانی و دندانپزشکی تجربی مبلغ بیست هزار ریال‌.
10. پروانه مشاغل پزشکی‌، دندانپزشکی‌، پیراپزشکی‌، دامپزشکی و داروسازی مبلغ یکصدهزار ریال‌
11. جواز تأسیس‌، کارت شناسایی واحدهای تولیدی و معدنی‌، کارت بازرگانی‌، پروانه وکالت و کارشناسی و دیگر پروانه‌های کسب و کار، بابت صدور مبلغ یکصدهزار ریال و بابت تجدید آن‌ها مبلغ پنجاه هزار ریال‌.

ماده 47

از کلیه قراردادها و اسناد مشابه آن‌ها که بین‌بانک‌ها و مشتریان آن‌ها مبادله یا از طرف مشتریان تعهد می‌شود، درصورتی که در دفاتر اسناد رسمی ثبت نشود، ده هزار ریال حق تمبر اخذ می‌شود.

این اسناد شامل:

1. برگ قبول شرایط عمومی حساب جاری‌
2. قرارداد وام یا اعطای تسهیلات و اوراق و فرم‌های تعهدآوری که بانک‌ها به نام‌های مختلف در موقع انجام ‌معاملات به امضای مشتریان خود می‌رسانند.
3. قراردادهای انواع سپرده‌های سرمایه‌گذاری‌
4. وکالت نامه‌های بانکی که در دفتر بانک تنظیم می‌شود و مشتریان حق امضای خود را به دیگری واگذار می‌نمایند.
5. قراردادهای دیگری نیز که بین بانک‌ها و مشتریان منعقد می‌شود و طرفین تعهدات و مسئولیت‌هایی را به ‌عهده می‌گیرند، به امور مذکور در این ماده مرتبط می‌شود.
6. ضمانت‌نامه‌هایی که بانک صادر می‌کند.
7. هنگام تقاضای صدور ضمانت‌نامه، در صورتی که تقاضا از طرف ‌بانک قبول شده و ضمانت‌نامه صادر گردد.
8. تقاضای گشایش اعتبار اسنادی برای داخل ایران یا برای‌ کشورهای خارج، درصورتی که تقاضا از طرف بانک قبول شده و اعتبار اسنادی ایجاد شود.

ماده 48

سهام و سهم الشرکه تمام شرکت‌های ایرانی موضوع قانون تجارت، به غیر از شرکت‌های تعاونی، براساس ارزش اسمی سهام یا سهم الشرکه، به ‌قرار نیم در هزار مشمول حق تمبر خواهد بود. کسور صد ریال هم صد ریال محسوب می‌شود.

تبصره_حق تمبر سهام و سهم‌الشرکه شرکت‌ها باید ظرف دو ماه از تاریخ ثبت قانونی شرکت، و در مورد افزایش سرمایه و سهام اضافی از تاریخ ثبت ‌افزایش سرمایه، در اداره ثبت شرکت‌ها از طریق ابطال تمبر پرداخت شود.
توجه داشته باشید که افزایش سرمایه برای شرکت‌هایی که قبلا سرمایه خود را کاهش داده‌اند تا‌ میزانی که حق تمبر آن پرداخت شده است، مشمول حق تمبر مجدد نخواهد بود.

ماده 49

در صورتی که اسناد مشمول حق تمبر، موضوع مواد 45 الی 48 این قانون در ایران صادر شده باشد، صادرکنندگان باید تمبر مقرر را بر روی آن‌ها الصاق و ابطال نمایند. اگر اسناد مذکور در خارج از کشور صادر شده باشد اولین شخصی‌ که اسناد را متصرف می‌شود باید قبل از هر نوع امضا، اعم از ظهرنویسی، معامله، قبولی یا پرداخت به ترتیب فوق عمل نماید و در هر صورت کلیه موسسات یا اشخاصی که در ایران اسناد مذکور را معامله، دریافت یا تأدیه می‌نمایند متضامنا مسئول پرداخت‌ حقوق مقرر خواهند بود.

ماده 50

وزارت امور اقتصادی و دارایی مجاز است سفته، برات، بارنامه و اوراق دیگر مشمول حق تمبر را چاپ و در دسترس متقاضیان قرار دهد. وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌تواند در مواردی که فرد بداند، به جای الصاق و ابطال تمبر به دریافت ‌حق تمبر در قبال صدور قبض مالیات اکتفا کند.

ماده 51

توجه داشته باشید که طبق این ماده از قانون مالیات‌های مستقیم، در صورت تخلف از مقررات این فصل‌، متخلف‌ علاوه بر اصل حق تمبر، معادل دو برابر آن جریمه خواهد شد.

سخن پایانی

مودیان مالیاتی باید بر قوانین مالیات‌های مستقیم مسلط باشند و تغییرات و بخشنامه‌های آن را پیگیری کنند، زیرا همینطور که می‌دانید در تمام کسب و کارهای کوچک و بزرگ مالیات بخشی بسیار مهم است که اشتباهات کوچک در آن می‌تواند مشکلات جبران ناپذیری را ایجاد کند.

به پایان مقاله مالیات حق تمبر ‌رسیدیم، امیدواریم این مقاله مفید واقع شده باشد.

ممنون از همراهیتان.
مجموعه AccTrain  طی سالها تلاش  ارايه کننده انواع نرم افزارحسابداری موجود در بازار می باشد،.
مفتخریم پاسخ گوی نیاز شما باشیم .

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مالیات و مباحث مالی با ما همرا باشید.

مباحث مرتبط :

• حسابداری خدماتی چیست و چطور انجام می شود؟
• از حسابداری در اکسل چه می دانید؟
• سیر تا پیاز برند : چگونه برندسازی کنیم ؟!
• حسابداری تعهدی چیست و چطور باید انجام شود؟
• حسابداری تولیدی و همه آن چیزی که باید در مورد آن بدانید
• اندوخته قانونی : نحوه محاسبه اندوخته قانونی در حسابداری
• ثبت سند حسابداری و همه آن چیزی که باید در مورد آن بدانید.
• همه آن چیزی که باید در مورد حسابداری اموال بدانید
• مفروضات حسابداری ، یکی از مهم‌ترین مباحث علم حسابداری
• صورت جریان وجوه نقد چیست؟ انواع و روش‌های تهیه آن کدام است؟