صورت جریان وجوه نقد چیست؟ انواع و روش‌های تهیه آن کدام است؟

صورت جریان وجوه نقد یکی از انواع صورت‌های مالی است.

صورت جریان وجوه نقد، نشان‌دهنده خلاصه جریانات نقدی در طول دوره زمانی مشخص است که نتیجه‌ی عملیات، سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های تامین مالی را به صورت مجزا بیان می‌کند.
در محتوای استاندارد‌های حسابداری برای تهیه صورت‌های مالی به طور مفصل به بررسی هر یک از صورت‌های مالی پرداخته‌ایم.
صورت جریان وجوه نقد، درواقع گزارشی از انعطاف پذیری مالی یک بنگاه اقتصادی است و گزارشی از جریانات مالی یعنی گردش وجه نقد در بنگاه‌های اقتصادی را در یک دوره مالی نشان می‌دهند.

در واقع صورت جریان وجوه نقد اطلاعاتی فراتر از صورت سود و زیان که بر پایه حسابداری تعهدی است را ارائه می‌کند و بر پایه حسابداری نقدی استوار می‌باشد.
یکی از وظایف اصلی بنگاه‌های تجاری، ارائه صورت‌های مالی مختلف می‌باشد و صورت جریان وجوه نقد نیز یکی از مهم‌ترین این صورت‌های مالی است.

نتیجه و خلاصه عملیات‌های مالی در پایان هر دوره مالی تحت عنوان صورت‌های مالی ارئه می‌شوند.
این اطلاعات در اختیار مصرف کنندگان از صورت‌های مالی قرار می‌گیرند.
طبق استاندارد حسابداری شماره ۱ هدف از ارائه صورت‌های‌مالی به این صورت تعریف شده است:
ارائه اطلاعات تلخیص و طبقه بندی شده برای بررسی وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی یک شرکت یا مؤسسه.

در ادامه به تعریف دقیق صورت جریان وجوه نقد، اینکه چه اطلاعاتی را شامل می‌شوند و همچنین بررسی انواع مختلف جریانات وجوه نقد و روش‌های نهیه آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

صورت جریان وجوه نقد چیست؟

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، صورت جریان وجوه نقد یکی از مهم‌ترین اجزای صورت‌های مالی است که میزان بدهی‌ها و مطالبات بنگاه تجاری را در طی یک دوره مالی مشخص می‌کند.

این صورت می‌تواند باعث هدایت بنگاه تجاری در مسیر برنامه‌ریزی‌های مالی می‌شود و همچنین به استفاده‌کنندگان از این اطلاعات برای اخذ تصمیمات بهتر و دقیق‌تر کمک می‌نمایند.

صورت جریان وجوه نقد همه‌ی اطلاعات اضافی جریان‌های نقدی را که بنگاه‌ها برای عملیات جاری و سرمایه‌گذاری های خارجی دریافت می‌کنند را نشان می‌دهد.
مخصوصا درمورد شرکت‌های سهامی چون باید از سیستم حسابداری تعهدی استفاده کنند، صورت جریانی که هر ٣ ماه ارایه می‌کنند ممکن است دقیقا میزان وجه در گردش و نقدینگی آنان را نشان ندهد.
برای مثال در نظر بگیرید اگر یک بنگاه، قرارداد فروش بزرگی را انجام دهد، عایدی مورد انتظار آن بلافاصله تحت عنوان درآمد و سود شناخته خواهد شد و این در حالی است که ممکن است بنگاه تجاری تا اجرای کامل تعهدات خود مبنی بر تحویل کالا هیچ وجه نقدی دریافت نکند.

تفاوت صورت جریان وجوه نقد با دیگر صورت‌های مالی

صورت جریان وجوه نقد مقدار وجه نقد را در ابتدا و انتهای دوره مالی نشان می‌دهد.
تغییر در میزان موجودی نقد و در نتیجه فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه‌گذاری با در نظر گرفتن موارد استثنا، فعالیت‌های عملیاتی مربوط به دارایی‌ها و بدهی‌های جاری است. فعالیت‌های سرمایه‌گذاری معمولاً به دارایی‌های غیر جاری و فعالیت‌های تأمین مالی عموما مربوط به بدهی‌های غیر جاری پ حقوق صاحبان سهام است.

صورت جریان وجوه نقد دارای چه مزایایی است؟

• دریافتی‌ها و پرداختی‌های نقدی بنگاه تجاری در طول دوره‌های مالی
• اطلاعاتی در مورد فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه‌گذاری و تأمین شرکت
• درک تأثیر حسابداری تعهدی بر جریان‌های نقدی
• کسب اطلاعات در حوزه ارزیابی قدرت اطلاعات در حوزه‌ پرداخت بدهی‌ها و سود سهام
• کمک به شناخت منابع تامین مالی و کنترل آنان
• شناخت جریان‌های نقدی متفاوت موجود در صورت جریان وجوه نقد

اطلاعات موجود در صورت جریان وجوه نقد حاصل از چه منابعی است؟

• اقلام سود و زیان
•  تغییرات در حساب‌های ترازنامه

اما تمام دریافتی‌ها و پرداختی‌های یک بنگاه تجاری را می‌توان به سه دسته عملیاتی، سرمایه‌گذاری یا تأمین مالی تقسیم کرد.

* جریان وجوه نقد حاصل از فعالیت‌های عملیاتی

به این نوع از جریان، جریان‌های نقدی حاصل از عملیات یا جریان نقدی عملیاتی گفته می‌شود و در واقع شامل جریان نقدی ورودی و خروجی حاصل از عملیاتی است و سود خالص بنگاه تجاری را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

در فعالیت‌های عملیاتی دریافت‌های نقدی حاصل از فروش کالا و ارائه خدمات و همچنین حق امتیاز، حق‌الزحمه و کارمزد است که به فروشندگان کالا و خدمات و کارکنان و… پرداخت می‌شود.

* جریان وجوه نقد ناشی از مالیات بر درآمد

این جریان، شامل جریانات نقدی خروجی حاصل از پرداخت مالیات هستند. این جریان شامل اطلاعات مهمی در حوزه مالیات است که ارائه آن برای بسیاری از استفاده‌کنندگان مهم است.
در سر فصل مالیات بر درآمد، صورت جریان وجوه نقد تنها شامل پرداخت‌ها یا پیش‌پرداخت هایی است که از بابت مالیات بر درآمد یا استرداد مبالغ پرداختی از این لحاظ گزارش می‌شوند.
البته توجه داشته باشید که مالیات‌های تکلیفی و مالیات‌های مستقیم شامل این طبقه‌بندی نیستند.

*جریان وجوه نقد حاصل از فعالیت‌های تأمین مالی

این جریان شامل جریان‌های ورودی و خروجی حاصل شده از فعالیت‌های موثر بر سرمایه شرکت یا بنگاه تجاری می‌باشد.

در این قسمت توجه داشته باشید که تحصیل سهام یا اوراق بدهی شرکت‌های دیگر و وام‌هایی که به دیگران اعطا می‌شود، به‌عنوان فعالیت‌های سرمایه‌گذاری دسته‌بندی می‌شوند اما سود حاصل از این سرمایه‌گذاری‌ها تحت عنوان فعالیت‌های عملیاتی گزارش می‌شوند. همچنین توجه داشته باشید اصل وام‌های دریافتی از دیگران تحت عنوان فعالیت‌های مالی قرار می‌گیرد، در حالی که وجوه پرداختی بابت آنان به عنوان فعالیت عملیاتی دسته‌بندی می‌شود و سود پرداختی به صاحبان سهام نیز نوعی فعالیت تأمین مالی است.

چگونه صورت جریان وجوه نقد را تهیه کنیم؟

برای تهیه صورت جریان وجوه نقد می‌توان از دو روش مستقیم و غیر مستقیم استفاده کرد.

البته از روش مستقیم بیشتر شرکت‌ها استفاده می‌کنند. اما در کل می‌توان گفت تفاوت این روش‌ها در ارائه جریان‌های نقدی حاصل از فعالیت‌های تأمین مالی است و سرمایه‌گذاری در هردو روش یکی است.

تهیه صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم :

در این روش اقدامات مخصوص سرمایه و جریان فعالیت‌های عملیاتی نشان داده می‌شود.

روش مستقیم نسبت به روش غیرمستقیم به نیروی کار و سازماندهی بیشتری نیاز دارد زیرا برای هر تراکنش نقدی نیاز به دریافت، پیگیری دریافت و برای هر پرداخت وجه نقد نیز به کنترل و ثبت نیاز است.

در این روش شما سابقه ورود وجه نقد را هنگام ورود و خروج از کسب‌ و کارهای خود جداگانه حفظ می‌کنید و در پایان هر ماه یا دوره مالی از اطلاعات استفاده می‌شود تا صورت جریان وجوه نقد تنظیم شود.

• فروش + حساب‌های دریافتنی آغاز دوره – حساب‌های دریافتنی پایان دوره = وجه نقد حاصل از فروش
• درآمد خدمات + حساب‌های دریافتنی ابتدای دوره – حساب‌های دریافتنی پایان دوره = وجه نقد حاصل از ارائه خدمات
• هزینه مواد اولیه + موجودی ابتدای دوره – موجودی پایان دوره = وجه نقد پرداختی بابت مواد اولیه
• هزینه حقوق + حقوق پرداختنی ابتدای دوره – حقوق پرداختنی پایان دوره = وجه نقد پرداختی برای حقوق و دستمزد

تهیه صورت جریان وجوه نقد به روش غیر مستقیم :

برای استفاده از روش غیر مستقیم در ابتدا باید به معاملات ثبت شده در صورتحساب سود و زیان خود توجه کنید، برخی از آن‌ها را در نظر نگرفته و از حساب عملکرد سود و زیان حذف نموده یا آن را در نظر نمی‌گیریم تا بتوان سرمایه در گردش را مشاهده کرد.

در مرحله دوم باید هزینه‌های غیرنقدی مثل هزینه‌های استهلاک و هزینه‌های غیرنقدی که شامل مزایای پایان خدمت و… می‌شود، موجودی‌ها، حساب‌های پرداختنی، حساب‌های دریافتی، پیش دریافت‌ها، پیش پرداخت‌ها، هزینه استهلاک و هزینه‌های غیر نقدی به سود عملیاتی اضافه شوند.

سپس برای تعامل در اقلام عملیاتی ترازنامه از موارد زیر استفاده می‌شود:

• افزودن یا کاستن در دارایی‌های مربوط به عملیات
• افزودن یا کاستن در بدهی‌های مربوط به عملیات

در مرحله بعد تعدیل تعداد درآمدها و هزینه‌های غیر عملیاتی باید انجام شود.

سپس تعدیلات سنواتی تأثیر گذار بر اقلام جاری، که اگر به صورت نقد باشد ورودی یا خروجی هم به صورت نقد خواهد بود.
در آخر هم سایر تعدیلات در مواقعی اتفاق می‌افتد که حساب‌های عملیاتی با دیگر سرفصل‌ها درگیر شود.

به پایان مقاله صورت جریان وجوه نقد رسیدیم، امیدواریم این مقاله مفید واقع شده باشد.

ممنون از همراهیتان.
مجموعه AccTrain  طی سالها تلاش  ارايه کننده انواع نرم افزارحسابداری موجود در بازار می باشد،.
مفتخریم پاسخ گوی نیاز شما باشیم .

جهت کسب اطلاعات بیشتراز حسابداری و نرم افزارهای حسابداری با ما همراه شوید.

مباحث مرتبط :

• حسابداری بانکی ، نکات مهم و نرم افزارهای مربوطه
• آموزش نرم افزار سپیدار برای حسابداری دقیق تر
• کد اقتصادی چیست؟ چه کاربردی دارد؟ مراحل ثبت نام و دریافت کد اقتصادی
• نرم افزار حسابداری آسان برای چه کسانی مناسب است؟
• از اعتبار اسنادی چه می‌دانید؟ آیا انواع آن را می شناسید؟
• بیمه سرمایه‌گذاری: ضمانت آرامش آینده شما!
• همه آن چیزی که باید در مورد ترازنامه حسابداری بدانید
• همه آن چیزی که باید در مورد فاکتور رسمی بدانید
• حسابرسی چیست و چه تفاوتی با حسابداری دارد؟
• آموزش بک‌آپ گیری و ثبت بارکد کالا در نرم افزار حسابداری سپیدار