حسابداری و توسعه بازار سرمایه

امروزه به علت گسترش IT و دسترسی راحت و سریع به اطلاعات، استفاده از اطلاعات جهت تصمیم گیری و تصمیم سازی، وارد دوران جدیدی‌ شده‌است.
در این فضای جدید شرکت‌ها و افراد به شیوه‌ای راحت‌تر به تبادل اطلاعات و دست اندرکاران بازار سرمایه نیز سریع‌تر به نیازهای اطلاعاتی افراد پاسخ می دهند.
در این شرایط جدید نقش حسابداری و حسابداران نیز پر رنگ‌تر شده‌است.
آن ها تلاش می کنند تا با مشاهده پدیده‌های بازار و ارائه نظرات و پیشنهادات خود به پویایی و بهینه سازی بازار کمک کنند.

بورس و در ابعاد بزرگتر، بازار سرمایه که مسئولیت شفاف سازی اطلاعات و ایجاد زمینه‌های انجام معاملات منصفانه در فضای رقابتی و همچنین اعتمادسازی میان سرمایه گذاران را برعهده دارد،
نیازمند تکیه دایمی به دانش و تخصص دست اندرکاران حرفه حسابداری است.
بر این اساس در تمامی کشورها، فعالان بازار سرمایه، مقام ناظر این بازار و مدیریت بورس‌‌ها رابطه کاری تنگاتنگی با انجمن‌های حرفه ای حسابداری و مراجع رسمی تدوین استانداردهای حسابداری و حسابرسی دارند
این همکاری مشترکا زمینه های ارتقای کیفیت گزارش های مالی را فراهم می‌آورد

توسعه حرفه حسابداری در کشور ارتباط مستقیمی با افزایش کارایی اطلاعاتی بازار سرمایه دارد.
این صنعت در طی سالیان گذشته کمک های شایانی به بازار سرمایه ارائه کرده‌است.

بازار سرمایه و حسابداری

بازار بورس اوراق بھادار نقش مھمي را در جذب سرمایه ھاي اندك مردم و تأمین مالي شركت‌ھا فراھم مي آورد.
افراد سعي مي كنند با كسب اطلاعات شركت‌ھاي پذیرفته شده در بورس، نسبت به معامله سھام اقدام كنند.
اصل اساسی مشاركت مردم در بازار سرمایه به درجه اعتماد آنان نسبت به صحت و دقت گزارش‌ھای مالی بستگی دارد.
افزایش اعتماد مردم نسب به گزارشات شرکت‌های بورسی موجب افزایش قابل توجه حجم معاملات در بورس خواھد شد. زیرا:

خریداران و فروشندگان سھام بر اساس بررسی وضعیت مالی، سودآوری، آینده‌نگری و تجزیه و تحلیل و تشخیص ثبات مالی واحد تولیدی و خدماتی اقدام به مبادله سهم در بازار بورس می‌نمایند.

اینگونه گزارشات بایستی توسط حسابداران متخصص و با تجربه، تھیه و مورد تایید قرار گیرد.
علاوه بر آن، خریداران و فروشندگان و صاحبان سھام به متخصصان و مشاورانی نیاز دارند كه بر اساس نظرات آن‌ها تصمیمات اقتصادی (خرید و فروش) لازم را اخذ کنند.

حال باید پذیرفت كه توسعه كشور بدون ارائه خدمات حسابداری و حسابرسان ممكن نیست.
همچنین باید در نظر داشت كه توسعه متضمن كنترل و نظارت است و جامعه حسابداری و حسابرسی كشور، در تولید اطلاعات لازم برای توسعه اقتصادی ایران و اعمال نظارت بر آن اصلی‌ترین نقش را بر عهده دارد.

معرفی اجمالی بازار سرمایه

با توجه به اینکه بورس اوراق بهادار محل معامله اغلب ابزارھای مالکیتی یا حقوق صاحبان سھم نظیر سھام عادی، ممتاز و مشتقات آن‌ھا است، بازار سرمایه محسوب می شود.

تعریف :
بازار سرمایه بازاری است که ابزارھای مالی بلند مدت با سر رسید بیش از یکسال در آن مورد معامله قرار می گیرد

وظایف بازار سرمایه:

• تشکیل سرمایه در اقتصاد ملی
• مسئول تامین سرمایه بنگاه‌ھا
• تعیین ارزش و قیمت‌ھای ذاتی ابزارھای مالی

تاثیرعوامل بر بازار سرمایه

در عصر حاضر با گذر از اقتصاد کلاسیک و توسعه ابعاد فعالیت‌ھای اقتصادی و تولیدی، حجم سرمایه‌گذاری‌ھا نیز بزرگ‌تر و قابل ملاحظه‌تر و در پی آن نحوه تامین مالی برای منابع سرمایه گذاری ھا نیز دشوارترشده است.
در این شرایط و با ورود اقتصاد به دوره تولید انبوه، بورس اوراق بهادار به علت نقش اصلی بازار سرمایه در اقتصاد کشور و تخصیص بهینه منابع مالی، اهمیت بالایی پیدا کرده است.
این نقش از ان جهت دارای اهمیت است که سرمایه‌ھای کوچک را به سمت حرکت ھای بزرگ متمایل می کند.
با توجه به نقش اساسی بازار سرمایه در اقتصاد کشور، شاخص ھای این بازار تحت تاثیر عوامل متعددی زیر قرار دارند:

• عوامل تاثیر گذار داخلی همچون نرخ سود سپرده، نرخ تورم و …
• عوامل تاثیر گذار داخلی مانند قیمت نفت، محصولات و کالاهای اساسی و تغییرا نرخ ارز
• دیگر عامل پیش رو در مسیر بھبود بازار سرمایه ورود سرمایه گذاران خارجی به بازار است
  این رخداد می‌تواند باعث ورود منابع مالی جدید به بورس شود .
• مھمترین عامل تاثیرگذار بر بھبود و پیشرفت بورس ایران که به عنوان پارامتری مھم و اثر گذار مطرح است، بازگرداندن اعتماد به سرمایه گذاران بازار سھام است.

XBRL و جمع آوری اطلاعات بازار

موسسات حسابرسی بایستی با ھمراھی حسابرسان امکان راه اندازی ابزارھای مالی جدید در بازار سرمایه را فراهمم کنئد.
این امکان باید به گونه ای باشد که ایجاد معاملات آتی و سلف موازی استاندارد که اکنون در بورس کالا و انرژی فعال است، به کمک حسابرسان میسر شود.

یکی از اتفاق ھای مثبت در حوزه شفافیت اطلاعاتی در بازار سرمایه راه اندازی سامانه XBRL یا زبان گزارشگری تجاری گسترش پذیر است.
با اجرایی شدن این سامانه، اطلاعات وسیعی از بازار سرمایه، صنایع و شرکت ھای مختلف به راحتی در اختیار فعالان بازار قرار می گیرد.

طی سال ھای گذشته با بررسی نحوه اطلاع رسانی در بورس ھای بزرگ دنیا از جمله بورس نیویورک مشاهده شده است.
این بورس‌ها با استفاده از سامانه XBRL کیکی را متشکل از اطلاعات مھم از قبیل حجم دارایی و بدھی کل بازار سھام، حجم تسھیلات بانکی، مقایسه صنایع و حتی میزان کارایی صنایع با آمار و ارقام دقیق در اختیار فعالان بازارھای خود قرار داده‌اند.
بر این اساس سازمان بورس و اوراق بهادار ایران نیز به دنبال راه اندازی مدلی این چنینی است.

تمام این رویدادھای اطلاعاتی به حسابرسی ھای دقیق نیاز دارد که در این بین XBRL توانایی ھای صنعت حسابداری و حسابرسی را بیش از گذشته نمایان می کند. یکی از ضروریات صنعت حسابداری استفاده از تکنولوژی روز ارتباطات و اطلاعات ھمسو با روند جھانی است.

نقش حسابداری در منافع حاصل از سرمایه گذاری خارجی در بورس

سرمایه گذاری خارجی در بورس، منافع زیادی برای اقتصاد کشور میزبان، شرکت‌ھای داخلی، بازار
بورس اوراق بھادار و سرمایه گذاران داخلی دارد.
در ادامه منافع حاصل برای هر یک از بخش‌ها بیان می‌شود.

الف) بازار بورس اوراق بھادار

سرمایه گذاری خارجی در سبد مالی، نقدینگی بازارھای سرمایه محلی را افزایش می دھد ھمچنین می تواند به بھبود کارایی بازار کمک کند.
سرمایه گذاری خارجی در بورس به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم به افزایش نقدینگی بازار کمک می‌کند.
به طور کلی، با حضور سرمایه گذاران خارجی در بازار بورس و ھمزمان با افزایش نقدینگی، شفافیت اطلاعات و رفع برخی موانع موجود در دسترسی عموم سرمایه گذاران به سھام مورد علاقه، فضای رقابتی سالمی در بازار بورس فراھم خواھد شد.

ب) سرمایه گذاران داخلی

سرمایه گذاری خارجی در بورس برای سرمایه گذاران داخلی به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم منافعی را به دنبال دارد.

• سرمایه گذاران داخلی می توانند از دانش و تخصص مالی و سرمایه گذاری این دسته از سرمایه گذاران در پیش بینی تغییرات قیمت سھام و روند بازار استفاده کنند.
• سرمایه‌ گذاران داخلی می توانند از منافع حاصل از ورود این دسته از سرمایه گذاران به بازار بورس استفاده کنند و به صورت غیرمستقیم از اثرات حضور آن‌ھا منتفع شوند.
  منافعی همچون بھبود زیرساخت‌ھا، افزایش نقدینگی و شفافیت بازار بورس .

ج) شرکت‌ھای داخلی

سرمایه گذاری خارجی در بورس برای شرکت‌ھای داخلی نیز منافع زیادی به دنبال دارد.
مھمترین منفعت حاصل از ورود سرمایھ‌ھای خارجی به بورس برای شرکتھای داخلی، کاھش ھزینه سرمایه و تامین مالی آسان‌تر و سریعتر است.
آزادسازی بازار سرمایه به کاھش قیمت خطر منجر شده و در نتیجه ھزینه دسترسی به سرمایه برای بنگاه‌ھای اقتصادی کاھش خواھد یافت.
از سوی دیگر، توسعه بازار اوراق بھادار در نتیجه ورود سرمایھ‌ھای خارجی، ضمن به وجود آورد امکان متنوع سازی دارایی‌ھا، به افزایش نسبت بدھی به دارایی می‌انجامد.
مزیت این عمل ارائه امکان تامین مالی گسترده‌تر بنگاه‌ھا در بازار سرمایه است.

د) اقتصاد کشور میزبان

منافع سرمایه گذاری خارجی در بورس برای اقتصاد کشور میزبان، در راستای منافع آن برای بازار بورس اوراق بھادار قرار دارد.
بازار بورس اوراق بھادار در چارچوب مکانیسم مشخصی می‌تواند:

• باعث ایجاد سرمایه و ھدایت آن به سمت واحدھای فعال و مولد شود
• سبب افزایش تولید
• کنترل تورم
• مشارکت مردم در تامین سرمایه مالی واحدھای صنعتی و سھیم شدن آن‌ھا در مالکیت شرکت‌ھا
• افزایش تعھد و کارایی مدیران
• و در نھایت افزایش رشد تولید ناخالص داخلی شود.

سرمایه گذاری خارجی با توسعه و بھبود بخشیدن به بازار بورس می‌تواند آن را در انجام بھتر وظایفش یاری کند.

کیفیت اطلاعات حسابداری در فرایند تشکیل قیمت سھام

بین سرعت تعدیل قیمت و کیفیت حسابداری ارتباطی وجود دارد و کیفیت حسابداری در فرآیند تشکیل قیمت نقش مھمی ایفا می‌کند.
درک تاخیر قیمت به این دلیل حائز اھمیت است که، تعدیل قیمت آھسته می تواند کارایی تخصیص سرمایه را از طریق تاثیر بر تصمیمات سرمایه ای سرمایه گذار و یا تصمیمات سرمایه ای شرکت محدود سازد.
میزان دقت اطلاعاتی که گزارشگری مالی در مورد جریان ھای نقد مورد انتظار در اختیار ذینفعان قرار می‌دھد،
به عنوان کیفیت حسابداری مطرح می‌شود.
کیفیت حسابداری و به‌ طورعام تر کیفیت گزارشگری مالی از طریق کاھش عدم تقارن اطلاعاتی بین :

1. شرکت و سرمایه گذاران
2. مدیران و سرمایه گذاران

کارآیی سرمایه گذاری را افزایش می‌دھد.

نتیجه …

محتواي اطلاعاتي ارقام حسابداري و مالي قابل توجه ترین بخش از موضوعات مالي را دربازار سرمایه در بر دارد.
گسترش روز افزون نظریه ھاي مالي و بازنگري در آن ھا مانند

• نظریات بازار كارا
• قیمت گذاري دارایي ھاي سرمایه‌اي
• نظریه پرتفوي
• تجزیه و تحلیل صورت ھاي مالي
• و …

به تعداد مطالعات انجام شده در این باره مي افزاید.
توسعه بازار سرمایه به کمک حسابداران در ابعاد مختلف (توسعه بازارھا، ابزارھا، نھادھا و …)
موجب :

• افزایش تعداد شرکت‌ھای پذیرفته شده در بورس
• ورود اشخاص حقیقی و حقوقی بیشتر به بازار و افزایش فعالیت آن‌ھا در بازار
• مقررات گذاری بیشتر نھاد ناظر درخصوص الزامات افشا و
• گزارشگری مالی و حسابرسی گزارشھای مالی
• و …

می‌شود که نھایتا تقاضا برای اطلاعات مالی وغیرمالی باکیفیت تر و معتبرتر را افزایش می‌دھد.

بي شك، توسعة كشور بدون ارائه گسترده خدمات حسابداري و وجود حسابرسان ممكن نیست.
توسعه متضمن كنترل و نظارت است
با توجه به نقش کلیدی حسابداری و حسابرسی در توسعه بازار سرمایه باید گفت فعالان این حرفه نقش پررنگی در بازار سرمایه داشته و چنانچه اصول و چارچوب‌ھای مالی در شرکت‌ھای بورسی رعایت شود، این شرکت‌ھا دچار ورشکستگی آنی نخواھند.

• کانال تلگرام اموزش مالی و حسابداری
• صفحه اینستاگرام اموزش مالی و حسابداری
• سایر اموزش های حسابداری