تعدیلات سنواتی چیست ونحوه ثبت تعدیلات سنواتی در دفاتر؟
تعدیلات سنواتی شامل اشتباهات حسابداری، روش‌های حسابداری و رویه های حسابداری است.
تعدیلات سنواتی، شامل اقلامی است که مربوط به سنوات قبل هستند و در حساب تعدیل مانده سود و زیان انباشته ابتدای دوره بعد منظور می‌شوند.
تعدیلات سنواتی با توجه به ماهیت رویدادی که اتفاق افتاده است، می‌توانند بدهکار یا بستانکار باشند.
این تعدیلات باعث می‌شوند سود و زیان انباشته تعدیل گردد و این امر منجر میشود اقلام مقایسه ای در صورت‌های مالی مجددا ارائه شوند.
این تعدیلات می‌توانند در اثر تغییر در رویه حسابداری یا اصلاح اشتباه، ایجاد گردند.
در ادامه توضیحات بیشتری در رابطه با تعدیلات سنواتی ارائه خواهیم داد.
علت به وجود آمدن آن را توضیح خواهیم داد و موارد مالیاتی تعدیلات سنواتی را نیز بررسی خواهیم کرد.
تعدیلات سنواتی و علت انجام آن چیست؟
براب مثال فرض کنید اگر حسابداری در سال 98 از یک روش حسابداری، و در سال بعد آن از یک روش دیگر برای انجام حسابداری استفاده کند، بین این دو روش و ثبت آنان تفاوت وجود دارد، اینجاست که برای جلوگیری از ایجاد خطاهای مالی باید حساب‌های ثبت شده و ترازنامه‌های قبل تعدیل شود.
یا ممکن است حسابداران پس از بستن حساب‌ها، محاسبه سود و زیان و محاسبه مالیات، متوجه شوند که تعدادی از درآمدها و هزینه‌های دوره‌های گذشته فراموش شده، یا سند آن‌ها اشتباها ثبت شده، در این حالت نیز باید تعدیلات سنواتی انجام شود.
این اصلاحات از طریق حساب سود و زیان انباشته انجام میشود، حساب تعدیلات سنواتی زیرمجموعه حساب سود و زیان انباشته است و سود و زیان انباشته حسابی است که شامل سودها و زبان‌های سال‌های گذشته و سود و زیان سال جاری می‌باشد. چون اشتباه از سال گذشته بوده می‌توان با استفاده از حساب سود و زیان انباشته اصلاح آن را انجام داد.
اما توجه داشته باشید که باید برای هرگونه اصلاحی که انجام می‌دهید سند داشته باشید، اگر شما اصلاح خود را بدون ثبت سند انجام دهید دفاتر شما توسط اداره دارایی رد خواهد شد.
انواع تعدیلات سنواتی
تعدیلات سنواتی به دو دسته قابل تقسیم هستند.
علت انجام تعدیلات سنواتی
در نتیجه موارد گفته شده می‌توان نتیجه گرفت که به دو دلیل بنگاه‌ها باید تعدیلات سنواتی را انجام دهند که در ادامه آنان را بررسی خواهیم کرد.
- تغییر در رویه حسابداری
- اصلاح اشتباه
تغییر در رویه حسابداری چیست؟
- تغییر در روش ارزیابی موجودی کالا که شامل روش فایفو و لایفو می‌باشد.
- تغییر در روش خالص ارزش فروش و اصل بهای تمام شده
- تغییر در روش حسابداری قراردادهای بلندمدت
تمام تغییرات ذکر شده، تغییر در رویه حسابداری محسوب می‌شوند.
توجه داشته باشید که اگر یکی از این رویه‌ها تغییر کند و در همان زمان یا در اثر نتیجه این تغییر، تغییری هم در برآورد همان مورد صورت بگیرد و اثر این دو تغییر قابل تفکیک از یکدیگر نباشد، این تغییر به عنوان تغییر در برآورد حسابداری محسوب میشود.
اصلاح اشتباه چیست؟
اشتباهات می‌توانند شامل خطاهای ریاضی، خطای انسانی، تقلب یا به کارگیری رویه حسابداری اشتباه و… باشد. اگر این اشتباهات بااهمیت نباشد در سود و زیان خالص دوره جاری لحاظ میشود اما اگر بااهمیت باشد باید مجدداً در صورت‌های مالی ارائه شود.
ارائه مجدد صورت‌های مالی
توجه داشته باشید که پس از انجام تعدیلات لازم است که مجدد صورت‌های مالی را ارائه کنید، اما اگر این امر امکان پذیر نبود باید این امر را در یادداشت‌های توضیحی افشا کنید.
همچنین توجه داشته باشید که علاوه بر مطرح کردن موضوع در یادداشت‌های توضیحی باید میزان و ماهیت اقلام تشکیل دهنده تعدیلات سنواتی و همچنین دلایل بروز تغییرات را در آن‌ها نیز ثبت کنید.
نحوه ثبت تعدیلات سنواتی در دفاتر
فرض کنید فراموش کرده‌اید وام دریافتی در سنوات گذشته را در ثبت‌های مربوط به آن سال لحاظ کنید.
برای اصلاح این امر لازم است در دفاتر مالی سال جاری ثبت را به این صورت انجام دهید.
بدهکار_تعدیلات سنواتی ***
بدهکار_پیش پرداخت بهره سنواتی ***
بستانکار_تسهیلات دریافتنی ***
تفاوت تعدیلات سنواتی با دیگر اقلام موجود در حساب انباشته
محل ثبت تعدیلات سنواتی در حساب سود و زیان انباشته است اما توجه داشته باشید که این تعدیلات با دیگر موارد ذکر شده در این حساب متفاوت هستند.
دیگر موارد ثبت شده در این حساب، ماهیتا تخصیص سود هستند اما تعدیلات، تنها برای اصلاح مانده اول دوره انجام می‌شوند و نمی‌توان آن را از نظر مفهومی معادل سود و زیان انباشته در نظر گرفت.
رابطه بین تعدیلات سنواتی و سود و زیان انباشته، یک رابط جز و کل محسوب میشود.
آیا اصلاحات تکرارشونده تعدیلات سنواتی هستند؟
در پاسخ به این سوال که آیا اصلاحات تکرارشونده تعدیلات سنواتی محسوب می‌شوند باید گفت که طبق موارد ذکر شده در استاندارد حسابداری شماره 6، تعدیلاتی مهم هستند که مربوط به سنوات گذشته باشند و همانطور که گفته شد ناشی از تغییر در رویه حسابداری یا اصلاح اشتباه باشند. بنابراین در پاسخ باید گفت که خیر، تعدیلات سنواتی شامل اصطلاحات تکرار شونده معمول و تعدیل برآوردهای انجام شده نمی‌شود.
مالیات تعدیلات سنواتی
در گذشته برای صورت‌های مالی از عنوان ذخیره مالیات استفاده می‌شد اما در اصلاحیه جدید، صورت‌های مالی تحت عنوان مالیات پرداختنی قبول خواهند شد. این نکته نشان‌دهنده ضرورت انجام تعدیلات سنواتی است، چراکه در صورت اعمال برخی از رویدادهای متأثر از سال‌های قبل در حساب‌های سال جاری، احتمال رد دفاتر از سوی اداره دارایی وجود دارد.
نحوه محاسبه مالیات تعدیلات سنواتی
همانطور که گفته شد حساب‌های تعدیلات سنواتی می‌توانند بدهکار یا بستانکار باشند و مأموران سازمان امور مالیاتی باید بررسی آن را طبق مقررات معین شده مورد بررسی قرار دهند.
باتوجه به مواد قانونی ١۴٧ و ١۴٨ قانون مالیات‌های مستقیم، اقلام مربوط به هزینه‌های سنوات، با شرط اینکه مربوط به درآمدهای مشمول معافیت مالیاتی یا مالیات مقطوع نباشند یا اینکه درآمد مشمول مالیات سال به روش علی‌الراس تعیین نشده باشد، موجب کاهش درآمد مشمول مالیات ابزاری نمی‌شوند، به درآمد مشمول مالیات عملکرد مورد رسیدگی اضافه می‌گردد.
و بدیهی است که درصورتیکه بخشی از درآمدهای سال مربوط به معافیت یا مشمول مالیات مقطوع بوده باشد هزینه‌ها نسبت به درآمدها با رعایت مقررات تسهیم می‌شوند.
همچنین اقلامی که مربوط به برگشت از فروش یا تخفیفات و اصلاحات فروش هستند، مشروط بر اینکه مربوط به درآمدهای معاف یا مشمول مالیات مقطوع نباشند، برگشت و به درآمد مشمول مالیات عملکرد مورد رسیدگی اضافه می‌گردد.
اقلام بستانکار حساب مذکور موارد زیر، به درآمد مشمول مالیات عملکرد سال مورد رسیدگی اضافه نخواهند شد.
- درآمدهایی که در سنوات مربوط، معاف از پرداخت مالیات بوده‌اند.
- درآمدهای مشمول مالیات مقطوع
- اقلام مربوط به برگشت هزینه‌هایی که مودیان مالیاتی در دوره مالی مربوطه، مشمول معافیت یا مشمول مالیات به نرخ مقطوع بوده‌اند.
- اقلامی که توسط واحد مالیاتی به درآمد مشمول مالیات سنوات قبل اضافه شده است.
مواردی که دفاتر باید در رابطه با مالیات تعدیلات سنواتی بدانند.
- اگر اقلام بستانکار حساب تعدیلات سنواتی مربوط به برگشت هزینه سنوات قبل باشد و در سال مربوط به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته شده باشد، به درآمد مشمول سال مورد رسیدگی اضافه میشود.
- اقلام بدهکار حساب تعدیلات سنواتی هیچ تاثیری بر درآمد مشمول مالیات دوره مورد رسیدگی ندارد.
- اقلام بستانکار مربوط به حساب درآمد تعدیلات سنواتی، اگر در سال مربوط به درآمد مشمول مالیات از طریق رسیدگی به دفاتر تعیین شوند و هزینه‌های مربوط با اقلام درآمدی مذکور در آن سال به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته شده باشد، کل درآمد منظور شده در بستانکار حساب تعدیلات سنواتی به درآمد مشمول مالیات سال مورد رسیدگی اضافه میشود.
به پایان مقاله تعدیلات سنواتی‌رسیدیم، امیدواریم این مقاله مفید واقع شده باشد.
ممنون از همراهیتان.
مجموعه AccTrain طی سالها تلاش ارايه کننده انواع نرم افزارحسابداری موجود در بازار می باشد،.
مفتخریم پاسخ گوی نیاز شما باشیم .
جهت کسب اطلاعات بیشتراز حسابداری و نرم افزارهای حسابداری با ما همراه شوید.
مباحث مرتبط :
- با نرم افزار حسابداری سپیدار بیشتر آشنا شوید
- معرفی نرم افزار مدیریت مکانیزاسیون انبار
- نکات مهمی که در خصوص حسابداری انبار باید بدانید
- پولشویی و داستان پول های کثیف !!
- صفر تا صد حسابداری فروشگاهی و معرفی نرم‌افزار آن
- سیر تا پیازه گواهی سپرده و انواع آن
- حسابداری ارزهای دیجیتال : از سکه‌های فلزی تا بیت کوین
- صفرتا صد اظهارنامه عملکرد مالیاتی
- مفهوم سوت زنی مالیاتی و اعمالی که شامل سوت زنی مالیاتی می‌شوند؟!
- تجارت چیست؟چه کسانی باید قوانین آن را بدانند؟
