انواع حسابداری و نقطه مشترک آنها را بشناسید !
علم حسابداری امروزه دارای گرایش‌ها و زیرشاخه های متفاوتی است که بر‌خلاف تصور عمومی اهداف و وظایف هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است.
حسابداری دانش به کارگیری اطلاعات مربوط به معاملات و عملیاتی است که دارای اثر مالی هستند.
در علم حسابداری این اطلاعات شناسایی، جمع آوری، تجزیه و تحلیل، اندازه گیری، ثبت، طبقه بندی، تجمیع و تلخیص می‌شود. در نهایت به تهیه‌ی گزارش‌های مالی منجر می‌شود، گزارش‌های حسابداری در اختیار افراد درون سازمانی و برون سازمانی قرار می‌گیرد.
در این مقاله پس از ارائه توضیح کلی در مورد علم حسابداری بپردازیم.
قصد داریم به بررسی ۸ نوع متفاوت حسابداری را بررسی کنیم و مسئولیت‌های هر یک از آنها را بیان کنیم.
انواع حسابداری:
- حسابداری مالی
- حسابداری مدیریت
- حسابداری دولتی
- حسابداری عمومی
- حسابداری صنعتی یا بهای تمام شده
- حسابداری حقوقی
- حسابداری مالیاتی
- حسابرسی
- حسابداری فروشگاهی
حسابداری مالی و انواع حسابداری
حسابداری مالی یکی از انواع حسابداری می‌باشد که در شرکت‌های بازرگانی، تجاری و خدماتی مورد مصرف قرار می‌گیرد.
از وظایف حسابداری مالی می‌توان به تهیه‌ی ترازنامه و دفاتر،کنترل حساب‌ها، تهیه‌ی صورت‌های مالی و امور اداری اشاره کرد.
اما هدف اصلی این بخش از حسابداری، آماده سازی گزارش های مالی است.
اطلاعات گزارش‌های مالی از صورت‌های مالی به دست می‌آیند و صورت‌های مالی شامل پنج طبقه از داده های مالی یعنی هزینه ها، دارایی ها، بدهی ها، سرمایه ها، درآمدها و هزینه ها در قسمت دخل سازمان گزارش می‌شوند. حسابداری مالی اطلاعات را درقالب ترازنامه وصورت‌های سود و زیان در اختیار مصرف کنندگان داخلی یعنی مدیران و همچنین مصرف کنندگان خارجی یعنی بانک، دولت و سرمایه گذاران قرار می‌دهد.
حسابداری مدیریت و انواع حسابداری
طبق گفته انجمن حسابداران خبره مدیریت CIMA در حسابداری مدیریت، حسابدار به تعریف:
- انداره گیری
- پردازش
- تجریه و تحلیل
- طبقه بندی و تفسیر اطلاعات
مورد استفاده مدیریت می‌پردازد تا از آن برای مدیریت و برنامه‌ریزی برای یک کسب و کار استفاده شود.
در واقع حسابدار با ارائه اطلاعات مالی به مدیران در بنگاه‌های اقتصادی این امکان را برای مدیران فراهم می‌کند تا به کار پرسنل و شرکت خود تسلط و کنترل داشته‌باشند.اطلاعاتی که حسابداری مدیریت در اختیار قرار می‌دهد به برنامه‌ریزی برای آینده بنگاه اقتصادی کمک می‌کند و می‌تواند راه‌‌کار هایی برای افزایش بازدهی کسب و کار ارائه دهد.
این بخش از حسابداری شامل مدیریت استراتژی، مدیریت عملکرد و مديريت رسيك است كه طبق نياز از هركدام استفاده می‌شود.
حسابداری دولتی و انواع حسابداری
وظیفه‌ی حسابداری دولتی این است که رویدادهای بودجه‌ای و رویدادهای مالی دستگاه‌های اجرایی زیر‌مجموعه دولت را جمع آوری، ثبت و گزایش نماید. در واقع تهیه‌ی صورت‌های مالی در نهایت برای برنامه ریزی و تصمیم گیری در مورد کنترل بودجه و نحوه تخصیص بودجه به سازمان‌های تحت نظارت دولت انجام می‌شود.
سازمان‌های دولتی سازمان‌هایی هستند که تحت نظر قانون تشکیل شده‌اند، بیش از ۵۰٪ از سرمایه آنان متعلق به دولت است.
در حسابداری دولتی، دولت به علت داشتن مسئولیت وصول و مصرف درآمدها، نگهداری حساب‌های دولتی و تهیه گزارش های مالی لازم برای قوه مقننه نقش اساسی را ایفا می‌کند.
حسابداری عمومی و انواع حسابداری
حسابداران عمومی، یکی دیگر از انواع حسابداری می باشد که در موسسات خدمات مالی فعالیت می‌کنند و انواع خدمات را به مشتریان در کسب و کارهای خدماتی، تولیدی، فروشگاهی، غیرانتفاعی،دولتی و اشخاص حقیقی ارائه می‌دهد.
حسابداران عمومی ممکن است در زمینه مشاوره های مالی، تنظیم اظهارنامه های مالیاتی و … ارائه خدمات انجام دهند. موسسات خدمات مالی هم می‌توانند در ارائه خدمات ثبت دفتر، حسابداری مدیریت، تهیه صورت حقوق و دستمزد و همچین تنظیم نرم افزارهای حسابداری به شما خدمات ارائه دهند.
حسابداری صنعتی یا بهای تمام شده
حسابداری صنعتی زیر مجموعه حسابداری مدیریت است که به مدیران برای اخذ بهترین تصمیم در زمینه فروش، تولید کمک می‌کند.
در واقع وظیفه حسابداری صنعتی، تهیه گزارشات مالی از جزئیات تولید، مقدار مصرف مواد و تمامی عوامل موثر در تولید محصول است که کمک می کند تا مقدار تولید و مصرف مواد را به حد معقول برسانیم.
شرکت های تولیدی و صنعتی نیازمند حسابداری صنعتی یا همان حسابداری بهای تمام شده هستند که بعد از مدت تقریبا طولانی یک ساله نتیجه بی نظیر آن را در وضعیت شرکت خود مشاهده خواهند کرد. یعنی به عنوان مثال شما پس از یک سال ثبت اطلاعات ریز هزینه های شرکت یا کارگاه تولیدی خود به اطلاعات بسیار مفیدی از هزینه های شرکت خود دست پیدا خواهید کرد. برای کسب اطلاعات کامل و کاربردی در زمینه حسابداری بهای تمام شده شما می‌توانید به مقاله حسابداری صنعتی،اجزا، عوامل وکاربردهای آن مراجعه نمایید.
حسابداری حقوقی
حسابداری حقوقی، یکی دیگر از انواع حسابداری می باشد که برای تحقیق و بازرسی فعالیت‌های مالی اشخاص حقیقی و حقوقی استفاده می‌شود. حسابداران حقوقی در پرونده های کلاهبرداری فعالیت دارند و با استفاده از تکنیک های جمع آوری، آماده‌سازی، آنالیز و گزارش به پرونده کمک می‌کنند.
به صورت متداول حسابداری حقوقی توسط بانک‌ها، وکلا، پلیس و کسب و کارها استفاده می‌شود تا تراکنش مالی پرونده‌های قانونی را بررسی کنند، همچنین ممکن است حسابدار های حقوقی برای گزارش اطلاعات مالی خود توسط دادگاه فرا خوانده شوند.
حسابداری مالیاتی
مالیات و پرداخت به موقع آن در موعد مقرر همواره یکی از مسائلی است که باید در هر کسب و کاری به آن توجه شود. همچنین حساسیت سازمان امور مالیاتی برای پرداخت مالیات بنگاه ها باعث شده که توجه به موضوع مالیات چندین برابر باشد.
به دلیل اهمیت امور مالیاتی در کسب و کارهای اقتصادی بهتر است که انجام امور مالیاتی توسط یک فرد متخصص انجام شود زیرا کوچکترین خطا و اشتباه در زمینه مالیات و اطلاعات مالیاتی می‌تواند زیان‌های جبران‌ناپذیر را برای بنگاه اقتصادی شما به وجود آورد.
حسابداران مالیاتی افرادی هستند که با تمام قوانین، ماده و تبصره های امور مالیاتی آشنا باشند.
حسابداران مالیاتی زیر نظر سازمان امور مالیاتی فعالیت می‌کنند و فعالیت آنها شامل پر کردن اظهارنامه مالیاتی و ارائه مدارک لازم در زمان ممیزی، کاهش بدهی مالیاتی، محاسبه دقیق مالیات پرداختی و کمک به موسسه ها و بنگاه های اقتصادی برای کاهش مالیات پرداختی خود می باشد.
حسابرسی
حسابرسی به معنای نظارت بر کار حسابداری می‌باشد و کلیه عملیات مالی حساب‌ها و دفاتر را کنترل و گزارش می‌کند.
حسابرسی به دو روش حسابرسی مستقل و حسابرسی داخلی تقسیم می‌شود:
- حسابرسی داخلی
- حسابرسی مستقل
حسابرسی داخلی
وظیفه حسابرسی داخلی کنترل امور حسابداری است .
باید آنها براساس آیین نامه‌های داخلی و بدون انجام هیچ‌گونه تخلفی به ثبت رسیده باشند.
در واقع حسابرسی داخلی برای مدیران داخلی انجام می‌شود و پس از تهیه گزارش حسابرسی به آنها تحویل داده می‌شود.
حسابرسی مستقل
حسابرسان مستقل در واقع حسابداران مورد قبول سازمان امور مالیاتی هستند.
که در این حالت حسابداران پس از گذراندن آزمون های دو مرحله ای تبدیل به حسابداران رسمی شده و این حسابرسان برای بررسی روابط مالی و امور حسابداری شرکت ها و هم چنین تطبیق آنها با استانداردهای حسابداری به شرکت‌ها دعوت می‌شوند، از آنها گزارش‌هایی را تهیه کرده و به سازمان دارایی تحویل می‌دهند.
حسابداری فروشگاهی
حسابداری فروشگاهی شاخه‌ای از علم حسابداری است که فروشگاه‌ها برای ثبت دریافت‌ها پرداخت‌ها، کنترل حساب‌ها و همچنین اطلاع از موجودی کالای در انبار در هر لحظه ملزم به استفاده از آن هستند.
نکته قابل توجه در حسابداری فروشگاهی سرعت و دقت بالا در انجام محاسبات صندوق‌ها می‌باشد.
وجه مشترك بخش‌های مختلف حسابداری
علم حسابداری بر پایه استانداردهای حسابداری و قوانین دولتی و مالیاتی بنا شده‌است.
حسابداری دارای انوع مختلفی است، اما بین تمام این بخش‌ها یک وجه مشترک وجود دارد که آن تمرکز روی اعداد و ارقام و اسناد و مدارک است.
این به این معناست که یک حسابدار بدون توجه به اینکه در حال تهیه صورت‌های مالی است، قصد صدور فاکتور را دارد یا اینکه در دادگاه برای شهادت احضار شده است باید نتیجه نهایی تمام این امور بر اساس اعداد و ارقام واقعی بناشده باشد.
البته در برنامه‌ریزی و بودجه، از برآورد نیز برای گزارش‌های مدیریتی استفاده می‌شود که در نهایت در برآورد هم از داده‌های تاریخی واقعی استفاده می‌شود.
علم حسابداری در تمام ابعاد یکی از اساسی‌ترین و پایه‌ای ترین علوم برای هر کسب‌وکاری است حتی اگر از هدف از آن فعالیت کسب سود نباشد.
در این محتوا 9 بخش از بخش‌های مختلف علم حسابداری را آموختید، انواع مختلف این علم برای تأمین نیازهای متفاوت بازار کار و همچنین ثبت و گزارش اطلاعات مالی بنگاه‌های اقتصادی بین اشخاص حقیقی و حقوقی با صداقت کامل و زبانی مشترک در همه دنیا می‌باشد.
اساس بخش‌های مختلف علم حسابداری یکسان است اما هر کدام از آنان از دیدگاه‌ها، متدها و ابزارهای متفاوتی برای تحقق اهداف بخش مربوط به خود استفاده می‌کنند.
به پایان مقاله انواع حسابداری رسیدیم، امیدواریم این مقاله مفید واقع شده باشد.
ممنون از همراهیتان.
مجموعه AccTrain طی سالها تلاش ارايه کننده انواع نرم افزارحسابداری موجود در بازار می باشد،.
مفتخریم پاسخ گوی نیاز شما باشیم .
جهت کسب اطلاعات بیشتراز حسابداری و نرم افزارهای حسابداری با ما همراه شوید.
